ปฏิกิริยาเคมี 1. เมื่อหย่อนหินปูนลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอริก แล้วมีฟองแก๊สเกิดขึ้น การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจัดเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือการเปลี่ยนแปลงทางเคมี เพราะเหตุใด (2.) ผสมสารละลาย \( X \) อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส กับสารละลาย \( Y \) อุณหภูมิ 30 องศาเซลเชียส จะมีตะกอนขาวเกิดขึ้น วัดอุณหภูมิหลังการเปลี่ยนแปลงได้ 26 องศาเซลเซียส การเปลี่ยนแปลงนี้จัดเป็นปฏิกิริยาเคมีหรือไม่ และเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบดูดพลังงาน หรือคายพลังงาน (3.) แก๊สไนโตรเจนทำปฏิกิริยากับแก๊สไฮโดรเจนได้สารใหม่เป็นแก๊สแอมโมเนีย สารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์คือสารใด ตามลำดับ (4.) น้ำ \( \left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{O}\right) \) เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างแก๊สไฮโดรเจน \( \left(\mathrm{H}_{2}\right) \) และแก๊สออกซิเจน \( \left(\mathrm{O}_{2}\right) \) เขียนสมการเคมีแสดงปฏิกิริยาการเกิดน้ำได้อย่างไร (5.) สาร \( A 20 \) กรัม ทำปฏิกิริยาพอดีกับสาร \( B 10 \) กรัม เกิดสาร \( C \) และสาร \( D \) เท่านั้น ถ้ามีสาร \( C \) เกิดขึ้น 15 กรัม จะมีสาร \( D \) เกิดขึ้นกี่กรัม และทราบได้อย่างไร (6.) นักเรียนควรบรรจุน้ำส้มสายชูลงในภาชนะอะลูมิเนียมหรือไม่ เพราะเหตุใด (7.) ฝนกรดทำให้สิ่งก่อสร้างและโบราณวัตถุผุพังเร็วขึ้นนักเรียนจะมีวีธีการป้องกันและแก้ไขอย่างไร (8.) เพราะเหตุใด ประตูรั้วโลหะจึงอาจเกิดสนิมได้ และจะมีวีธีการป้องกันไม่ให้เกิดสนิมได้อย่างไร 9. ปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชมีประโยชน์อะไรบ้าง (10.) ยถตัวอย่างการใช้ประโยชน์ของปฏิกิริยาเคมีในชีวิตประจำวันมา 3 ปฏิกิริยา สะเต็มสร้างสรรค์

1. การหย่อนหินปูนลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอริกแล้วมีฟองแก๊สเกิดขึ้น เป็นการเปลี่ยนแปลงทางเคมี เนื่องจากมีการเกิดปฏิกิริยาเคมีระหว่างหินปูน (CaCO₃) กับกรดไฮโดรคลอริก (HCl) ซึ่งทำให้เกิดแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) และสารอื่น ๆ เช่น แคลเซียมคลอไรด์ (CaCl₂) และน้ำ (H₂O) การเกิดฟองแก๊สแสดงถึงการเกิดปฏิกิริยาเคมีที่มีการเปลี่ยนแปลงสารตั้งต้นเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ 2. การผสมสารละลาย \( X \) กับสารละลาย \( Y \) ที่มีอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส และเกิดตะกอนขาวพร้อมกับอุณหภูมิลดลงเหลือ 26 องศาเซลเซียส แสดงว่ามีการเปลี่ยนแปลงทางเคมีเกิดขึ้น เนื่องจากมีการเกิดตะกอนใหม่ และการลดอุณหภูมิแสดงถึงการดูดพลังงานจากสิ่งแวดล้อม ซึ่งหมายความว่าปฏิกิริยานี้เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบดูดพลังงาน 3. สารตั้งต้นในการทำปฏิกิริยาคือแก๊สไนโตรเจน (N₂) และแก๊สไฮโดรเจน (H₂) ส่วนผลิตภัณฑ์คือแก๊สแอมโมเนีย (NH₃) 4. สมการเคมีที่แสดงปฏิกิริยาการเกิดน้ำจากแก๊สไฮโดรเจนและแก๊สออกซิเจนคือ: \[ 2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O \] 5. หากสาร \( A \) 20 กรัม ทำปฏิกิริยากับสาร \( B \) 10 กรัม และเกิดสาร \( C \) 15 กรัม จะมีสาร \( D \) เกิดขึ้น 5 กรัม เนื่องจากมวลของสารตั้งต้นจะต้องเท่ากับมวลของผลิตภัณฑ์ตามกฎการอนุรักษ์มวล: \[ A + B \rightarrow C + D \] ดังนั้น: \[ 20 + 10 = 15 + D \implies D = 20 + 10 - 15 = 15 \text{ กรัม} \] 6. นักเรียนไม่ควรบรรจุน้ำส้มสายชูลงในภาชนะอะลูมิเนียม เพราะน้ำส้มสายชูเป็นกรด (กรดอะซิติก) ซึ่งสามารถทำปฏิกิริยากับอะลูมิเนียมได้ ทำให้เกิดแก๊สไฮโดรเจนและสารละลายเกลืออะลูมิเนียม ซึ่งอาจทำให้ภาชนะเสียหายได้ 7. วิธีการป้องกันและแก้ไขการผุพังของสิ่งก่อสร้างและโบราณวัตถุจากฝนกรด ได้แก่ การเคลือบผิวด้วยสารป้องกันการกัดกร่อน การใช้วัสดุที่ทนทานต่อกรด และการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ 8. ประตูรั้วโลหะอาจเกิดสนิมได้เพราะโลหะเหล็กทำปฏิกิริยากับน้ำและออกซิเจนในอากาศ ทำให้เกิดสนิม (Fe₂O₃·nH₂O) วิธีการป้องกันไม่ให้เกิดสนิมได้แก่ การทาสีหรือเคลือบผิวด้วยสารป้องกันการกัดกร่อน การใช้โลหะที่มีความทนทานต่อการเกิดสนิม เช่น สแตนเลส 9. ปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชมีประโยชน์ในการผลิตอาหารและออกซิเจน ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ นอกจากนี้ยังช่วยลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ 10. ตัวอย่างการใช้ประโยชน์ของปฏิกิริยาเคมีในชีวิตประจำวัน ได้แก่: - การทำอาหาร เช่น การทอด การอบ - การใช้ยาที่เกิดจากปฏิกิริยาเคมีในการรักษาโรค - การใช้สารเคมีในการทำความสะอาด เช่น น้ำยาล้างจาน น้ำยาทำความสะอาดพื้น