ปฏิกิริยาเคมี 1. เมื่อหย่อนหินปูนลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอริก แล้วมีฟองแก๊สเกิดขึ้น การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวจัดเป็นการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือการเปลี่ยนแปลงทางเคมี เพราะเหตุใด (2.) ผสมสารละลาย \( X \) อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส กับสารละลาย \( Y \) อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส จะมีตะกอนขาวเกิดขึ้น วัดอุณหภูมิหลังการเปลี่ยนแปลงได้ 26 องศาเซลเซียส การเปลี่ยนแปลงนี้จัดเป็นปฏิกิริยาเคมีหรือไม่ และเป็นการเปลี่ยนแปลงแบบดูดพลังงาน หรือคายพลังงาน (3.) แก๊สไนโตรเจนทำปฏิกิริยากับแก๊สไฮโดรเจนได้สารใหม่เป็นแก๊สแอมโมเนีย สารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์คือสารใด ตามลำดับ (4.) น้ำ \( \left(\mathrm{H}_{2} \mathrm{O}\right) \) เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างแก๊สไฮโดรเจน \( \left(\mathrm{H}_{2}\right) \) และแก๊สออกซิเจน \( \left(\mathrm{O}_{2}\right) \) เขียนสมการเคมีแสดงปฏิกิริยาการเกิดน้ำได้อย่างไร (5.) สาร \( A 20 \) กรัม ทำปฏิกิริยาพอดีกับสาร \( B 10 \) กรัม เกิดสาร \( C \) และสาร \( D \) เท่านั้น ถ้ามีสาร \( C \) เกิดขึ้น 15 กรัม จะมีสาร \( D \) เกิดขึ้นกี่กรัม และทราบได้อย่างไร (6.) นักเรียนควรบรรจุน้ำส้มสายชูลงในภาชนะอะลูมิเนียมหรือไม่ เพราะเหตุใด (7.) ฝนกรดทำให้สิ่งก่อสร้างและโบราณวัตถุผุพังเร็วขึ้นนักเรียนจะมีวิธีการป้องกันและแก้ไขอย่างไ (8.) เพราะเหตุใด ประตูรั้วโลหะจึงอาจเกิดสนิมได้ และจะมีวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดสนิมได้อย่างไร (9.) ปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชมีประโยชน์อะไรบ้าง (10.) ยกตัวอย่างการใช้ประโยชน์ของปฏิกิริยาเคมีในชีวิตประจำวันมา 3 ปฏิกิริยา สะเต็มสร้างสรรค์

1. **การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพหรือเคมี**: เมื่อหย่อนหินปูน (CaCO₃) ลงในสารละลายกรดไฮโดรคลอริก (HCl) จะเกิดฟองแก๊ส (CO₂) ขึ้น ซึ่งแสดงถึงการเกิดปฏิกิริยาเคมี เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างของสารตั้งต้น (หินปูน) และเกิดสารใหม่ (แก๊ส CO₂) ขึ้น การเปลี่ยนแปลงนี้ไม่สามารถย้อนกลับได้ง่าย ๆ จึงจัดเป็นการเปลี่ยนแปลงทางเคมี 2. **การเปลี่ยนแปลงทางเคมีหรือไม่**: เมื่อผสมสารละลาย \( X \) และ \( Y \) ที่มีอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส แล้วเกิดตะกอนขาวและอุณหภูมิลดลงเหลือ 26 องศาเซลเซียส แสดงว่ามีการเปลี่ยนแปลงทางเคมีเกิดขึ้น เนื่องจากมีการสร้างสารใหม่ (ตะกอน) และการลดอุณหภูมิแสดงถึงการดูดพลังงานจากสิ่งแวดล้อม 3. **สารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์**: แก๊สไนโตรเจน (N₂) ทำปฏิกิริยากับแก๊สไฮโดรเจน (H₂) จะได้สารใหม่เป็นแก๊สแอมโมเนีย (NH₃) ดังนั้นสารตั้งต้นคือ N₂ และ H₂ และผลิตภัณฑ์คือ NH₃ 4. **สมการเคมีการเกิดน้ำ**: การเกิดน้ำจากปฏิกิริยาระหว่างแก๊สไฮโดรเจนและแก๊สออกซิเจน สามารถเขียนสมการเคมีได้ดังนี้: \[ 2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O \] 5. **การคำนวณสาร D**: หากสาร \( A \) 20 กรัม ทำปฏิกิริยากับสาร \( B \) 10 กรัม และเกิดสาร \( C \) 15 กรัม จะมีสาร \( D \) เกิดขึ้นเท่าใด สามารถคำนวณได้จากมวลรวมของสารตั้งต้น: \[ \text{มวลรวมของสารตั้งต้น} = 20 + 10 = 30 \text{ กรัม} \] \[ \text{มวลของสาร D} = \text{มวลรวมของสารตั้งต้น} - \text{มวลของสาร C} = 30 - 15 = 15 \text{ กรัม} \] 6. **การบรรจุน้ำส้มสายชูในภาชนะอะลูมิเนียม**: ไม่ควรบรรจุน้ำส้มสายชูในภาชนะอะลูมิเนียม เนื่องจากน้ำส้มสายชูเป็นกรด (กรดอะซิติก) ซึ่งสามารถทำปฏิกิริยากับอะลูมิเนียม ทำให้เกิดแก๊สไฮโดรเจนและสารละลายที่ไม่ปลอดภัย 7. **การป้องกันฝนกรด**: สามารถป้องกันและแก้ไขได้โดยการใช้วัสดุก่อสร้างที่ทนทานต่อกรด เช่น การเคลือบผิวด้วยสารป้องกันการกัดกร่อน หรือการใช้วัสดุที่มีความทนทานต่อการกัดกร่อน 8. **การเกิดสนิม**: ประตูรั้วโลหะเกิดสนิมได้เนื่องจากการทำปฏิกิริยาของเหล็กกับน้ำและออกซิเจนในอากาศ ซึ่งทำให้เกิดสนิม (Fe₂O₃·nH₂O) วิธีการป้องกันสามารถทำได้โดยการทาสีหรือเคลือบผิวโลหะด้วยสารป้องกันการกัดกร่อน 9. **ประโยชน์ของการสังเคราะห์ด้วยแสง**: การสังเคราะห์ด้วยแสงช่วยให้พืชผลิตอาหาร (กลูโคส) และออกซิเจน ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ นอกจากนี้ยังช่วยลดปริมาณ CO₂ ในบรรยากาศ 10. **ตัวอย่างการใช้ประโยชน์ของปฏิกิริยาเคมี**: - การทำอาหาร เช่น การทอดหรือการอบ - การผลิตยา เช่น การสังเคราะห์ยาต่าง ๆ - การผลิตพลังงาน เช่น การเผาไหม้เชื้อเพลิงเพื่อผลิตไฟฟ้า