कोटो उत्तर आउने प्रश्नहरू : q२. कृषि समाज र पशुपालक समाजबिच तुलना गर्नुहोस्। 93. हाम्रा परम्परागत सिप, कला र प्रविधि आजभोली लोप हुने अवस्थामा पुगिसकेका प्रस्तुत गर्नुहोस् । १४. ‘नेपालमा धर्म निरपेक्षताको महत्त्व’ विषयमा वक्तृत्वको नमूना तयार पार्नुहोस्। १4. समानुभूति र सहयोग कायम गर्न हामीले के के गर्नुपर्छ ? सूचि तयार पार्नुहोस् ।

### q२. कृषि समाज र पशुपालक समाजबिच तुलना गर्नुहोस्। **कृषि समाज:** - **मुख्य पेशा:** खेतीपाती। - **आवास:** स्थायी बस्ती। - **सामाजिक संरचना:** गाउँ-गाँवमा विभाजित, समुदायमा आधारित। - **उत्पादन:** अन्न, फलफूल, तरकारी आदिमा आधारित। - **बसोबास:** सिंचाइ प्रणाली र खेती गर्नका लागि स्थायी स्थान आवश्यक। - **सांस्कृतिक पक्ष:** कृषि पर्व, चाडपर्वको महत्त्व। **पशुपालक समाज:** - **मुख्य पेशा:** जनावर पालना (गाई, भैंसी, घोडा आदि)। - **आवास:** आंगन बस्ती, घुमन्तु वा अर्धघुमन्तु। - **सामाजिक संरचना:** वंशपरम्परा जनावरको स्वामित्वमा आधारित। - **उत्पादन:** दुग्ध, मासु, र अन्य पशुधन उत्पादनमा निर्भर। - **बसोबास:** चरागाहको उपलब्धता अनुसार स्थान परिवर्तन। - **सांस्कृतिक पक्ष:** जनावरसम्बन्धी पर्व, नाचगानको महत्व। ### ९३. हाम्रा परम्परागत सिप, कला र प्रविधि आजभोली लोप हुने अवस्थामा पुगिसकेका प्रस्तुत गर्नुहोस्। हाम्रा परम्परागत सिप, कला र प्रविधिहरू आजकालका आधुनिक प्रविधि र बाह्य प्रभावका कारण लोपतिर गएको छ। 1. **सिप:** - परम्परागत हस्तकरघा, सिलाई, बुन्ने कला, र घरायसी उत्पादनहरू घट्दै गएका छन्। - युवाहरूको औद्योगिक र शहरी जीवनतर्फ आकर्षणले सिप हस्तान्तरणमा अवरोध सिर्जना गरेको छ। 2. **कला:** - परम्परागत चित्रकला, शिल्पकला, र नृत्यबीचको ज्ञान पुस्ता पुस्तामा नजाँदा र आधुनिक सांस्कृतिक प्रभावका कारण लोप हुन थालेका छन्। - सांगीतिक परम्पराहरू पनि नयाँ संगीत उपकरण र शैलीका कारण कम प्रयोगमा छन्। 3. **प्रविधि:** - पारम्परिक खेतीका विधिहरू, निर्माण प्रविधि, र घरेलु साधनहरू आधुनिक मेसिनरीको प्रयोगले प्रतिस्थापन भएका छन्। - प्राकृतिक उपचार, आयुर्वेदिक ज्ञानमा पनि बुझाइको कमी आएको छ। यी परम्परागत सिप, कला र प्रविधिहरूको संरक्षणका लागि सरकार, समुदाय र परिवारहरूले विशेष प्रयास गर्नु आवश्यक छ। ### १४. ‘नेपालमा धर्म निरपेक्षताको महत्त्व’ विषयमा वक्तृत्वको नमूना तयार पार्नुहोस्। **वक्तृत्वशैली: नेपालमा धर्म निरपेक्षताको महत्त्व** माननीय अतिथिगण, गुरुजन र साथीसाथीहरू, आजको यस महत्वपूर्ण अवसरमा म 'नेपालमा धर्म निरपेक्षताको महत्त्व' विषयमा केही विचारहरू प्रस्तुत गर्न चाहन्छु। धर्म निरपेक्षता भनेको राष्ट्रले कुनै पनि धर्मलाई विशेष स्थान नदिई सबैलाई समान अधिकार र स्वतन्त्रता प्रदान गर्नु हो। नेपालले धर्म निरपेक्ष राष्ट्रको घोषणा गरेको छ, जसले देशको एकता र सहिष्णुतालाई बलियो बनाएको छ। धर्म निरपेक्षताले सबै धर्मावलम्बीहरूलाई समान व्यवहार सुनिश्चित गर्दछ, जसले धार्मिक असहिष्णुता र विभाजनको सम्भावनालाई कम गर्दछ। यसले समाजमा समानता, न्याय र सद्भाव उत्पन्न गर्न सहयोग पुर्याउँछ। धर्म निरपेक्षताको महत्त्व निम्न प्रकारले स्पष्ट हुन्छ: 1. **सामाजिक एकता:** विभिन्न धर्मका मानिसहरूले मिलेर बस्न सक्ने वातावरण सिर्जना हुन्छ। 2. **राजनीतिक स्थिरता:** धर्मको आधारमा हुने कुनै नीति वा निर्णयले सामाजिक अशान्ति निम्त्याउँदैन। 3. **व्यक्तिगत स्वतन्त्रता:** प्रत्येक व्यक्ति आफ्नो धर्म पालन गर्ने स्वतन्त्रता राख्दछ, जुन एक लोकतान्त्रिक समाजको मुख्य आधार हो। 4. **अंतरधार्मिक संवाद:** विभिन्न धर्मका बीच संवाद र समझदारी बढ्छ, जसले सहयोग र मित्रता मजबूत हुन्छ। अन्तमा, धर्म निरपेक्षता केवल धर्मको स्वतन्त्रता होइन, तर सबैको सम्मान र समानताको प्रतिबिम्ब हो। यसले हाम्रो समाजलाई समृद्ध, स्थिर र समावेशी बनाउँछ। हामी सबैलाई मिलेर धर्म निरपेक्षताको मर्मलाई बुझेर पालन गर्नुपर्दछ। धन्यवाद। ### १४. समानुभूति र सहयोग कायम गर्न हामीले के के गर्नुपर्छ ? सूचि तयार पार्नुहोस्। **समानुभूति र सहयोग कायम राख्नका लागि गर्नुपर्ने कार्यहरू:** १. **एकअर्काको भावनालाई बुझ्ने प्रयास:** - अरूको अनुभूति र अवस्था बुझ्न प्रयास गर्नु। - सहानुभूतिको विकास गर्न व्यक्तिगत अनुभवहरू साझा गर्नु। २. **संवाद र कुराकानी:** - खुल्ला र इमान्दार संवादलाई प्रोत्साहित गर्नु। - मतभेद हुँदा शान्तिपूर्वक समाधान खोज्नु। ३. **सकारात्मक दृष्टिकोण अपनाउने:** - सकारात्मक सोच राखेर समस्याहरूको समाधान खोज्नु। - आलोचना गर्दा रचनात्मक सुझावहरू दिनु। ४. **सहयोगी व्यवहार:** - आवश्यकता परेको बेला मद्दत गर्न तत्पर रहनु। - समूहमा काम गर्दा जिम्मेवारीहरू बाँडफाँड गर्नु। ५. **सम्मान र सहिष्णुता:** - विभिन्न विचार, विश्वास र संस्कृतिलाई सम्मान गर्नु। - भिन्नताको स्वीकारोक्ति र सहिष्णुता विकास गर्नु। ६. **विश्वास निर्माण:** - विश्वासमाथि आधारित सम्बन्ध विकास गर्नु। - आफ्नो वाचा पूरा गर्ने र विश्वासघात नगर्ने। ७. **साझा लक्ष्य निर्धारण:** - समूहको लागि साझा लक्ष्यहरू स्थापना गर्नु। - सबैको उत्कृष्टता प्राप्तिमा ध्यान केन्द्रित गर्नु। ८. **सकारात्मक प्रशंसा:** - अरूका प्रयास र उपलब्धिहरूको प्रशंसा गर्नु। - सकारात्मक प्रतिक्रिया दिँदा आत्मविश्वास बढ्छ। ९. **धैर्य र सहनशक्ति:** - कठिन परिस्थितिमा धैर्य धारण गर्नु। - हतार नगरी समस्या सुल्झाउने प्रयास गर्नु। १०. **समय र ऊर्जा दिने:** - सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन समय र ऊर्जा खर्च गर्नु। - नियमित रूपमा सामाजिक गतिविधिहरूमा भाग लिनु। यी उपायहरू अपनाएर हामी समानुभूति र सहयोगपूर्ण समाजको निर्माण गर्न सक्दछौं, जसले समृद्धि र सद्भावको मार्ग प्रशस्त गर्दछ।