tnli masalalarni yeching va javobingizni asoslang. Katta idishda 4,5 l meva sharbati bor edi. Dilshoda undan 8 ta bir xil stakanga teng miqdorda sharbat quyganidan keyin idishda 1,3 l sharbat qoldi. Har bir stakanga qanchadan sharbat quyilgan? Ko'k tasma qizil tasmadan 7 marta uzunroq. Sariq tasma esa qizilidan \( 33,3 \mathrm{~cm} \) uzun. Ko'k tasmaning uzunligi \( 4,06 \mathrm{~m} \) bo'lsa, sariq tasmaning uzunligini toping. Kolbaning \( \frac{1}{4} \) qismida suv bor. Kolba to'lishi uchun yana 0,72 l suv quyish kerak. Kolbaning sig'imi necha litr? A idishda B idishdagidan 5 marta ko'p suv bor. A idishdan 15,5 l suv B idishga quyilgach, har ikki idishdagi suv miqdori tenglashdi. Dastlab A idishda qancha su bo'lgan?

Quyidagi masalalarni bittalik asoslab yechamiz: ────────────────────────────── 1. Masala. "Katta idishda 4,5 l meva sharbati bor edi. Dilshoda undan 8 ta bir xil stakanga teng miqdorda sharbat quyganidan keyin idishda 1,3 l sharbat qoldi. Har bir stakanga qanchadan sharbat quyilgan?"   • Dastlab jami sharbat miqdori 4,5 l.   • 8 ta stakanga quygandan keyin idishda 1,3 l sharbat qoladi.   • Shunday ekan, stakanga quyganimiz sharbat jami miqdori: 4,5 l – 1,3 l = 3,2 l.   • Har bir stakan uchun qancha? 3,2 l ni 8 ga bo‘lamiz: 3,2 / 8 = 0,4 l.   Javob: Har bir stakanga 0,4 l sharbat tushgan. ────────────────────────────── 2. Masala. "Ko'k tasma qizil tasmadan 7 marta uzunroq. Sariq tasma esa qizilidan 33,3 cm uzun. Ko'k tasmaning uzunligi 4,06 m bo'lsa, sariq tasmaning uzunligini toping."   Belgilaymiz:    • Qizil tasma uzunligi = R (cm);    • Ko'k tasma uzunligi = B = 7R (cm);    • Sariq tasma uzunligi = Y = R + 33,3 (cm).   Berilgan: B = 4,06 m = 406 cm.    • Shunday qilib, 7R = 406 → R = 406 / 7 = 58 cm.    • Y = 58 + 33,3 = 91,3 cm.    • Istasak, metrlarda: 91,3 cm = 0,913 m.   Javob: Sariq tasma uzunligi 91,3 cm yoki 0,913 m. ────────────────────────────── 3. Masala. "Kolbaning 1/4 qismida suv bor. Kolba to'lishi uchun yana 0,72 l suv quyish kerak. Kolbaning sig'imi necha litr?"   Belgilaymiz:    • Kolbaning to‘liq sig‘imi = V (litr).    • Dastlab, unda V/4 suv bor.    • To‘liq to‘lish uchun qolgan miqdor: V – V/4 = (3/4)V.   Berilgan: (3/4)V = 0,72 l.    • V = 0,72 × (4/3) = 0,96 l.   Javob: Kolbaning sig‘imi 0,96 litr. ────────────────────────────── 4. Masala. "A idishda B idishdagidan 5 marta ko'p suv bor. A idishdan 15,5 l suv B idishga quyilgach, har ikki idishdagi suv miqdori tenglashdi. Dastlab A idishda qancha suv bo'lgan?"   Belgilaymiz:    • Dastlab A idishdagi suv miqdori = a, B idishdagi suv miqdori = b.    • A idishdagi suv B idishdagidan 5 marta ko'p: a = 5b.    • A idishdan 15,5 l suv B idishga quyilgach, idishlardagi miqdor teng bo‘ladi:      A yangi: a – 15,5;      B yangi: b + 15,5.    Shartga ko‘ra: a – 15,5 = b + 15,5.   O'rnini bosamiz: 5b – 15,5 = b + 15,5.    • 5b – b = 15,5 + 15,5 → 4b = 31 → b = 31 / 4 = 7,75 l.    • Shundan a = 5b = 5 × 7,75 = 38,75 l.   Javob: Dastlab A idishda 38,75 l suv bo‘lgan. ────────────────────────────── Xulosa: 1. Har bir stakan 0,4 l sharbat. 2. Sariq tasma uzunligi 91,3 cm (0,913 m). 3. Kolbaning sig‘imi 0,96 l. 4. Dastlab A idishda 38,75 l suv mavjud edi.